ارزیابی رقم های متحمل به شوری گندم و جو در شرایط شور مناطق معتدل استان فارس

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی،

2 محقق، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

به‌دلیل بهره‌برداری بی‌رویه و مدیریت غیر اصولی از منابع آب و خاک، پدیده شوری ثانویه نیز در اراضی مرغوب زراعی منطقه معتدل استان به‌ویژه در شهرستان‌های شیراز، سروستان و مرودشت افزایش یافته است. در پژوهش‌های انجام شده در این مناطق رقم‌های متحمل به شوری گندم نان (نارین و برزگر) و جو (مهر و گلشن) با لاین‌های امیدبخش متحمل به شوری گندم (MS-97-4 و MS-96-4) و جو (MBS-97-6، MBS-97-15 و MBS-97-18) در شرایط کشاورزان شهرستان مرودشت با شوری آب آبیاری 8 و 13 دسی زیمنس بر متر و سروستان با شوری آب آبیاری 11/9 دسی‌زیمنس بر متر ارزیابی و میانگین عملکرد آن‌ها با روش Tstudent مقایسه شد. نتایج نشان داد که تحت این شرایط میانگین عملکرد دانه رقم‌های نارین و برزگر و لاین‌های‌ امید‌بخش متحمل به شوری گندم MS-96-4 و MS-97-4 به‌ترتیب 3192/5 و 2972، 3894/5 و 3741/5 کیلوگرم در هکتار بود. عملکرد دانه برای رقم‌های و ژنوتیپ-های جو مهر و گلشن، MBS-97-6، MBS-97-15 و MBS-97-18 به‌ترتیب 3471/3 و 3319/5، 3612، 4236/5 و 3168 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، انجام پژوهش‌های به‌نژادی، معرفی و انتخاب رقم‌های مناسب منجر به افزایش تولید و درآمد کشاورزان در این مناطق خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. امینی، ا.، اکبری­مقدم، ح.، صابری، م.ح.، طباطبایی، م.ت.، امین­آزرم، د.، راوری، ذ.، محمدی، ع.، افشاری، ف.، ذاکری، ع.ک.، عطا­حسینی، م.، ملیحی­پور، ع.، صفوی، ص.ع.، ابراهیم­نژاد، ش.، تجلی، ح.، دهقان، م.ح.، شهبازی، ک.، طباطبایی، ن.، دالوند، م.، عبدی،ح.، مهرابی، ر.، وهابزاده، م.، حاجی­آخوندی­میبندی، ه. (1401). برزگر، رقم جدید گندم آبی با سازگاری و پایداری عملکرد بالا، مناسب برا ی اراضی شور در اقلیم معتدل کشور. نشریه علمی یافته­های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 11(1): 12-1.
  2. امینی، ا، اکبری­مقدم، ح.، طباطبایی، م.ت.، امین­آزرم، د.، علی­غلامرضایی، غ.ح.، رافتی­نیا، م.ر.، ثقفی، م.ر.، دهقانی فیروزآبادی، م.ح.، صفیری ­حسن­آبادی، م.، مرتضی­قلی، م.، مصلحی، ع.، پودینه، ا.، کشته­گر، م.ر. (1400). بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ­های امید­بخش گندم نان در آزمایش­های یکنواخت سراسری مناطق شور معتدل و گرم. گزارش نهایی. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران. شماره فروست 60996.
  3. امینی، ا.، اکبری­مقدم، ح.، صابری، م.ح.، طباطبایی، م.ت.، افیونی، د.، راوری، ذ.، محمدی، ع.، افشاری، ف.، ذاکری، ع.ک.، عطا حسینی، م.، اکبری، ع. حاجی­آخوندی میبدی، ه. (1396). نارین، رقم جدید گندم آبی با سازگاری و عملکرد بالا مناسب برای مناطق با تنش شوری خاک و آب در اقلیم معتدل و معتدل گرم کشور. نشریه علمی - ترویجی یافته­های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 6 (2): 147-135.
  4. براتی، ع.، نیکخواه، ح.ر.، طباطبایی، ع.، محلوجی، م.، تجلی، ح.، کریمی­زاده، م.، راوری، ذ.، قزوینی، ح.، سرخی، ب.، کوچکی، ا.ر.، اقنوم، ر.، صفوی، ص.ع.، پات­پور، م.، بختیار، ف. (1399). گلشن، رقم جدید جو متحمل به تنش شوری مناسب کشت در مناطق معتدل. یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 9(2): 163-153.
  5. کرمی، ع. د.، مستشاری محصص، م.، اسکندری، م.(1401). تعیین تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب­های زیر­زمینی در استان فارس و قزوین. گزارش نهایی. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران. شماره فروست 62137، مورخ 6/7/1401، 85 صفحه.
  6. عبدالهی صفی­آبادی، ه.، نیازی، ج.ا.، حیدری، ف.، حسن­شاهی، ح. (1388). خاک، کیمیای مهجور: نگاهی بر خاک­های زراعی استان فارس. انتشارات ادیب مصطفوی، 116 صفحه. شابک: 9648112658.
  7. نیکخواه، ح.ر.، طباطبائی، ع.، یوسفی، ا.، قزوینی، ح.، صابری، ح.، تجلی، ح.، محلوجی، م.، بیناباجی، م.ح.، اقنوم، ر.، دهقان، م.ع.، ذاکری، ع.ک.، صفوی، ص.ع. (1397). مهر، رقم جو متحمل به تنش شوری برای کشت در اقلیم معتدل کشور. یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 7(2):249-235.
  8. نیکخواه، ح.ر.، محلوجی، م.، طباطبایی س.ع.، آرزمجو، ا.، رافتی­نیا، م.، محمدی، ح.، شرفی­زاد، م.، عابدیه، س.ج.، اسدی، آ. (1397). بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین­های امیدبخش جو در آزمایش مقایسه عملکرد یکنواخت در شرایط شور. گزارش نهایی. انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ایران. شماره فروست 57829، مورخ 22/4/1399، 23 صفحه.
  9. Ferreira, J.R., Pereira, J.F., Turchetto, C., Minella, E., Consoli, L., and Delatorre, C.A. (2016). Assessment of genetic diversity in Brazilian barley using SSR markers. Genetics and Molecular Biology, 39(1), 86-96.
  10. 10- Quereshi, A.S., Qadir, M., Heydari, N., Turral, H., and Javadi, A. (2007) A review of management strategies for salt– prone land and water recourses in Iran. Colombo, Sri Lanka: International Water Management Institute. 23 pp.
شورورزی
دوره 1، شماره 1
شهریور 1402
صفحه 33-41

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار