مقایسه عملکرد و ارزش غذایی برخی گونه‌های شورزیست در منطقه اردکان و سبزوار

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد ایران

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی

3 مرکز ملی تحقیقات شوری

4 مدیریت ترویج و هماهنگی جهاد کشاورزی سبزوار

5 مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اردکان

6 ایستگاه تحقیقات سبزوار، مرکز تحقیقات کشاورزی استان خراسان رضوی

چکیده

با هدف ارزیابی میزان عملکرد و ارزش غذایی برخی گونه‌های شورزیست، یک مطالعه تحقیقی-ترویجی در منطقه چاه‌افضل شهرستان اردکان استان یزد و منطقه حارث‌آباد شهرستان سبزوار استان خراسان رضوی انجام شد. گونه‌های مورد پژوهش شامل کوشیا (Bassia scoparia)، سالیکورنیا (Salicornia sinus persica)، ارزن‌پادزهری (Panicum antidotale)، چغندرعلوفه‌ای (Beta vulgaris)، کینوا (Chenopudium quinoa) و خارشتر (Alhagi persarum) بود. شوری آب آبیاری مورد استفاده در منطقه چاه‌افضل اردکان 5/9 دسی‌زیمنس ‌بر ‌متر و در منطقه حارث آباد سبزوار 13 دسی‌زیمنس ‌بر ‌متر بود. نتایج نشان داد که در منطقه چاه‌افضل اردکان، مقدار تولید گونه‌های سالیکورنیا، کوشیا، ارزن پادزهری و چغندر علوفه‌ای به‌‌ترتیب 18/9، 17/1، 10/4 و 7 تن علوفه خشک در هکتار بود. مقادیر مذکور در منطقه حارث‌آباد سبزوار برای گونه‌‌های کوشیا، کینوا و خارشتر، به‌‌ترتیب 7/8، 4/6 و 4 تن علوفه خشک در هکتار بود. بیشترین و کمترین درصد خاکستر علوفه گونه‌های شورزیست با 3/51 و 6/10 درصد، به‌‌ترتیب متعلق به سالیکورنیا و ارزن پادزهری بود. میزان پروتئین خام علوفه کوشیا، برگ چغندر، سالیکورنیا، ارزن پادزهری و ریشه چغندر، به‌‌ترتیب 13/34، 13/71، 10/18، 6/62 و 7/74 درصد ماده خشک بود. هرچند علوفه تولیدی گونه‌های شورزیست دارای محدودیت‌های تغذیه‌ای مانند خاکستر نسبتاً بالاست، ولی این گونه‌ها با توجه به تولید بیوماس قابل توجه در شرایطی که به دلیل شوری بالای آب و خاک، امکان کاشت و توسعه گیاهان علوفه‌ای مرسوم نیست، می‌توانند درصد قابل توجهی از جیره دام را به خود اختصاص دهند. ارزن پادزهری به عنوان یک گراس چندساله و با میزان خاکستر پایین، گونه امیدبخش علوفه‌ای در این شرایط می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات