اثر کاربرد مالچ شنی بر کنترل شوری و کاهش تلفات رطوبت خاک

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

2 کارشناس ارشد، سازمان جهاد کشاورزی استان یزد

3 دانش‌آموخته دانشکده علوم گیاهی، دانشگاه کالیفورنیا- دیویس

4 استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

5 محقق مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

چکیده

فرآیند تبخیر از سطح خاک نه تنها سبب اتلاف آب می‌گردد، بلکه موجب شور شدن خاک‌ها نیز می‌شود. یکی از راه‌کارهای مناسب برای حفظ منابع موجود، جلوگیری از تلفات آب است که تبخیر از سطح خاک بخشی از آن می‌باشد. کاهش تبخیر از سطح خاک و حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از شور شدن خاک‌های زراعی دو هدف مهمی است که کارشناسان و صاحب‌نظران بخش آب و خاک بر آن اتفاق‌نظر دارند. انجام اقدامات مدیریتی جهت نیل به این اهداف در مناطقی مانند استان یزد که دارای شرایط اقلیمی گرم و خشک می‌باشد، بسیار حائز اهمیت است. یکی از روش‌های مورد استفاده به‌منظور کاهش تبخیر و حفظ رطوبت به مدت طولانی در خاک، استفاده از مالچ در سطح خاک می‌باشد. بنابراین در این پژوهش مالچ شنی که به سهولت در دسترس می‌باشد، جهت کاهش تلفات رطوبت خاک و همچنین کنترل میزان شوری خاک سطحی در باغات پسته منطقه مرتاضیه شهرستان تفت در مقایسه با خاک لخت مورد استفاده قرار گرفت. بدین منظور در ردیف‌های مختلف درختان پسته مساحتی حدود 1200 متر مربع از ردیف‌ها با مالچ شنی به ضخامت 10 سانتی‌متر پوشانده شد. خاک فاقد مالچ در این ردیف‌ها نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. جهت بررسی میزان رطوبت خاک و همچنین میزان شوری خاک اقدام به نمونه‌برداری در عمق های مختلف در سه بازه از سال گردید و مقدار تغییرات این دو پارامتر مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که لایه مالچ شنی موجب شد که میزان تلفات تبخیر کاهش یافته و رطوبت بیشتری در خاک ذخیره گردد. مقدار میانگین هدایت الکتریکی (EC) پروفیل خاک تا عمق 120 سانتی‌متری در تیمار دارای لایه مالچ 6/7 دسی‌زیمنس بر متر کمتر از تیمار خاک لخت (تیمار شاهد) بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات