استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده
در سال‌های اخیر، شرایط نامساعد خشکسالی، کمبود مراتع، تولید ناکافی علوفه و تقاضا برای تولید علوفه با کیفیت و کمیت بالا، چالش‌های مهمی را برای تولیدکنندگان دام ایجاد کرده است. این پژوهش با هدف استفاده از سطوح مختلف کود اوره (150، 200 و 250 کیلوگرم در هکتار) بر عملکرد، کیفیت علوفه و گوارشپذیری علوفه کینوا (رقم سجاما) در مرحله 125 روز پس از کاشت (پیش از شیری شدن دانه) در مقایسه با علوفه یونجه با استفاده از آزمون تولید گاز انجام شد. کینوا با تراکم 80 بوته در هر متر مربع در منطقه پاسارگاد کشت و آبیاری با شوری سه دسی‌زیمنس بر متر و هر 15 روز یک‌بار صورت گرفت. نمونه‌گیری برای انجام آزمایشات دامی (تعیین ترکیبات شیمیایی و گوارشپذیری) انجام و تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با تعداد 4 تیمار و 5 تکرار در هر تیمار صورت گرفت. مقدار خاکستر علوفه کینوا (17-18 درصد) از مقدار خاکستر علوفه یونجه (در حدود 10 درصد) بیشتر بود. مقدار پروتئین خام، چربی خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی علوفه‌های کینوا با یونجه تفاوت معنی‌داری نداشتند. مقدار پروتئین خام فقط در علوفه کینوا با 150 گرم کود اوره در مقایسه با سایر تیمارها کاهش یافت. مقدار کیفیت نسبی علوفه کینوا در تحقیق حاضر در حدود 128 درصد ماده خشک برآورد گردید. این میزان اگرچه از علوفه یونجه (در حدود 179 درصد ماده خشک) کمتر بودند، ولی در دامنه علوفه‌های قابل قبول می‌باشند. مقادیر گوارشپذیری ماده آلی در علوفه یونجه بیشتر از علوفه‌های کینوا (68/69 در مقایسه با 62/15، 63/69 و 61/72 درصد ماده خشک) بود و سطوح مختلف کوددهی تأثیر چندانی بر این فراسنجه نداشت. مقادیر علوفه خشک و پروتئین خام علوفه کینوا در مقایسه با گیاه یونجه کمتر بود. بنابراین رقم سجاما کینوا، این پتانسیل را دارد که به عنوان بخشی از جیره نشخوارکنندگان سبک مورد استفاده قرار بگیرد.
)